Cuộc họp do Thứ trưởng Bộ NN-MT Lê Công Thành chủ trì, với sự tham dự của đại diện Cục Môi trường, Cục Khí tượng thủy văn,Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu, Cục Viễn thám quốc gia, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật và các đơn vị liên quan.
.jpg)
Thứ trưởng Bộ NN-MT Lê Công Thành phát biểu chỉ đạo cuộc họp
Triển khai đồng bộ các giải pháp kiểm soát ô nhiễm không khí
Báo cáo tại cuộc họp, Phó Cục trưởng Cục Môi trường Lê Hoài Nam cho biết, thực hiện chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường và các nhiệm vụ Chính phủ giao về tăng cường kiểm soát ô nhiễm không khí, thời gian qua, Cục đã chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương triển khai nhiều hoạt động trọng tâm, mang lại kết quả bước đầu tích cực.
Cụ thể, Cục đã phối hợp với UBND thành phố Hà Nội và các địa phương lân cận hoàn thành lắp đặt 67 thiết bị quan trắc không khí tự động, liên tục, đang tiếp tục triển khai thêm 58 thiết bị. Đến nay, 56 điểm quan trắc đã truyền dữ liệu vào hệ thống quản lý quốc gia, phục vụ giám sát chất lượng môi trường không khí khu vực Hà Nội và vùng phụ cận.
Bên cạnh đó, Cục đã thiết lập cơ chế công khai thông tin, dự báo và cảnh báo chất lượng không khí, phối hợp với Đài Truyền hình Việt Nam (VTV) phát sóng bản tin dự báo chất lượng không khí trước 48 giờ trong các chương trình thời sự hàng ngày. Đồng thời, Cục đang nghiên cứu, xây dựng mô hình dự báo ô nhiễm không khí hạn 7–10 ngày cho khu vực Hà Nội mở rộng với dữ liệu đầu vào từ Cục Khí tượng thủy văn.
Trong công tác quản lý, Cục Môi trường đã có văn bản chỉ đạo tới các tỉnh, thành phố trọng điểm, đề nghị tăng cường các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát nguồn phát thải. UBND thành phố Hà Nội đã ban hành Kế hoạch triển khai Chỉ thị 20/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, đồng thời báo cáo kết quả thực hiện các giải pháp giảm thiểu ô nhiễm không khí.
Cục cũng đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong giám sát, hiện đang tích cực phối hợp thực hiện bay drone theo dõi tình trạng đốt phế phụ phẩm nông nghiệp và hoạt động tại các công trường xây dựng lớn.
Về công tác thể chế, Cục đã xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ Kế hoạch hành động quốc gia về khắc phục ô nhiễm và quản lý chất lượng môi trường không khí giai đoạn 2025–2030, tầm nhìn 2045; hoàn thiện các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải mô tô, ô tô nhằm giảm phát thải từ phương tiện giao thông; đồng thời đang xây dựng Quy chế phối hợp liên vùng, liên tỉnh về quản lý chất lượng không khí
Trong thời gian tới, Cục Môi trường sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành và UBND thành phố Hà Nội tổ chức kiểm tra, giám sát các nguồn thải lớn, đồng thời tăng cường truyền thông, cảnh báo ô nhiễm trên các nền tảng số như VTV, VOV Giao thông và iHanoi, góp phần nâng cao nhận thức và huy động sự tham gia của cộng đồng trong công tác bảo vệ môi trường không khí.
.jpg)
Phó Cục trưởng Cục Môi trường Lê Hoài Nam báo cáo tại cuộc họp
Tăng cường phối hợp, cảnh báo sớm hiện tượng thời tiết bất lợi
Tại cuộc họp, Cục Viễn thám quốc gia cho biết, đơn vị đã triển khai thiết bị bay không người lái (drone) giám sát tại một số vùng có nguy cơ đốt rơm rạ và phát hiện 14 khu vực có dấu hiệu đốt trực tiếp hoặc còn tồn tại dấu tích cháy. Do ảnh hưởng thời tiết, hoạt động đốt năm nay diễn ra rải rác, song dự báo trong tháng 11 có thể gia tăng. Cục đang hoàn thiện hồ sơ xin gia hạn hoạt động bay để tiếp tục thu thập dữ liệu, đồng thời kết hợp đánh giá các công trình xây dựng lớn.
Phát biểu chỉ đạo, Thứ trưởng Lê Công Thành ghi nhận những nỗ lực của các đơn vị trong thời gian qua, đồng thời nhấn mạnh rằng công tác khắc phục ô nhiễm không khí vẫn chưa đáp ứng yêu cầu của Chính phủ. Thứ trưởng yêu cầu các đơn vị cần tập trung thực hiện nghiêm các nhiệm vụ đã được giao, bảo đảm tiến độ và kịp thời báo cáo kết quả thực hiện theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà. Việc chia sẻ, khai thác và kết nối dữ liệu quan trắc, dự báo giữa các đơn vị cần được rà soát kỹ lưỡng để sớm khắc phục những vướng mắc hiện nay.
Thứ trưởng cũng lưu ý, công tác dự báo ô nhiễm không khí và nước cần phải gắn với dự báo lượng và chất, đồng thời phân tích mối liên hệ giữa dòng không khí và sự lan truyền chất ô nhiễm. Thứ trưởng chỉ rõ, các hiện tượng thời tiết như nghịch nhiệt khiến chất ô nhiễm bị “giam” dưới lớp không khí nóng, tạo thành một “vòm kính” bao phủ đô thị, làm cho bụi mịn và khí độc không thoát ra được. Vì vậy, cần dự báo sớm hiện tượng này tối thiểu 10 ngày để triển khai các biện pháp giảm nguồn phát thải, hạn chế mức độ ô nhiễm trước khi thời tiết bất lợi.
Thứ trưởng giao Cục Khí tượng Thủy văn phối hợp với Trung tâm Quan trắc môi trường miền Bắc xây dựng hệ thống cảnh báo sớm hiện tượng nghịch nhiệt trong vòng 10 ngày. “Khi dự báo xuất hiện hình thế thời tiết này, Bộ sẽ ban hành công điện đề nghị Hà Nội và các địa phương lân cận triển khai các biện pháp cấp bách như khoanh vùng hạn chế phát thải, kiểm soát bụi từ công trình xây dựng, nhà máy xi măng, lò đốt rác và các nguồn thải lớn trên hướng gió. Đây là bước chuẩn bị quan trọng nhằm thực hiện mục tiêu giảm 20% nồng độ bụi mịn PM2.5 đến năm 2030”, Thứ trưởng chỉ đạo.
Phát huy vai trò truyền thông trong bảo vệ môi trường không khí
Song song với các giải pháp kỹ thuật, Thứ trưởng Lê Công Thành nhấn mạnh vai trò của truyền thông trong việc nâng cao nhận thức cộng đồng và tạo sức ép xã hội đối với hành vi gây ô nhiễm. Thứ trưởng đề nghị đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tăng cường phối hợp với các cơ quan báo chí, đặc biệt là Đài Truyền hình Việt Nam, để thông tin kịp thời, thường xuyên về chất lượng không khí một cách thường xuyên, giúp người dân nắm bắt tình hình, chủ động bảo vệ sức khỏe và đồng hành cùng các cơ quan quản lý trong công tác bảo vệ môi trường không khí.
Tham gia ý kiến tại cuộc họp, Tổng Biên tập Báo Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Ngọc Thạch đề xuất sớm thành lập các tổ công tác, đoàn kiểm tra tại những khu vực ô nhiễm cao, đồng thời tăng cường chia sẻ dữ liệu và hình ảnh từ hệ thống quan trắc, viễn thám để báo chí chủ động hơn trong truyền thông, qua đó phát huy vai trò cầu nối trong lan tỏa thông điệp bảo vệ không khí sạch và huy động sự tham gia của cộng đồng, ngành y tế, giáo dục và chính quyền cơ sở trong nỗ lực chung giảm ô nhiễm không khí.
Kết luận cuộc họp, Thứ trưởng Lê Công Thành khẳng định, kiểm soát ô nhiễm không khí là nhiệm vụ liên ngành, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan môi trường, khí tượng, viễn thám, nông nghiệp và đặc biệt là sự vào cuộc của chính quyền địa phương. Thứ trưởng yêu cầu Cục Môi trường phân công lãnh đạo phụ trách truyền thông, thường xuyên cung cấp thông tin cho báo chí và cộng đồng, đảm bảo công tác giám sát, cảnh báo được thực hiện xuyên suốt.
“Chính phủ rất quan tâm đến vấn đề ô nhiễm không khí. Việc báo cáo hàng tuần không chỉ để kiểm tra tiến độ, mà còn để thúc đẩy tinh thần hành động. Phải để người dân nhìn thấy chúng ta thực sự quyết liệt và trách nhiệm trong việc bảo vệ bầu trời xanh của đất nước,” Thứ trưởng nhấn mạnh.